شهر تاریخی غزنی به‌عنوان پایتخت سلسلهٔ غزنویان در قرن‌های یازدهم و دوازدهم میلادی شناخته می‌شود. این شهر یکی از مراکز بزرگ علمی، فرهنگی، و تجاری آن دوران بوده است. بقایای دیوارهای بزرگ، دروازه‌ها، مساجد تاریخی، و محوطه‌های شاهانه در این منطقه هنوز هم به‌جا مانده‌اند. از جمله آثار برجسته، باید به بقایای کاخ‌های سلطنتی و مجموعه‌های معماری کهن اشاره کرد که نشان‌دهندهٔ شکوه و عظمت آن دوران است. در مورد وضعیت حفاظتی این مکان‌ها، باید اشاره کرد که برخی از آثار تاریخی هنوز هم در دست مرمت و حفاظت قرار دارند تا از تخریب بیشتر جلوگیری شود. این آثار می‌توانند به‌طور خاص به‌عنوان جاذبه‌های گردشگری مورد بازدید قرار گیرند، به ویژه با توجه به اینکه غزنی در مسیرهای تجاری و فرهنگی مهم قرار داشته است.

مسجد بزرگ غزنی که به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین مساجد افغانستان شناخته می‌شود، در مرکز شهر غزنی قرار دارد. این مسجد از دورهٔ غزنویان به‌جا مانده و معماری آن با کاشی‌کاری‌های زیبا و طراحی ساده و در عین حال باشکوه، توجه بسیاری از باستان‌شناسان و گردشگران را جلب می‌کند. این مسجد یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی شهر غزنی است. در خصوص وضعیت مرمت این مسجد، باید اشاره کرد که قسمت‌های مختلف آن در حال بازسازی و حفظ معماری اصلی خود هستند تا ویژگی‌های تاریخی آن دست‌نخورده باقی بماند. همچنین، این مکان به‌عنوان یک میراث دینی برای مسلمانان افغانستان اهمیت ویژه‌ای دارد و می‌تواند در برنامه‌های گردشگری مذهبی مورد توجه قرار گیرد.

گنبد سلطان محمود غزنوی یکی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین آثار تاریخی غزنی است. این گنبد در کنار مسجد بزرگ غزنی قرار دارد و به‌عنوان آرامگاه سلطان محمود غزنوی (بنیان‌گذار سلسله غزنویان) شناخته می‌شود. بنای گنبد با استفاده از سنگ و آجر ساخته شده و معماری آن ترکیبی از سبک‌های ایرانی و هندی است که نشان‌دهندهٔ تنوع فرهنگی در دورهٔ سلطنت غزنویان است. این گنبد می‌تواند به‌عنوان یک جاذبه مهم برای گردشگران علاقه‌مند به تاریخ و معماری معرفی شود، به‌ویژه که نمایانگر دوران شکوه اسلامی در افغانستان است. از نظر بازدید گردشگران، توصیه می‌شود که در ساعات مشخصی از روز از این مکان دیدن کنند تا هم از زیبایی‌های گنبد لذت ببرند و هم از فضای آرام اطراف آن بهره‌مند شوند.

در اطراف شهر غزنی، تپه‌ها و استوپه‌های باستانی مربوط به دوران پیش از اسلام کشف شده‌اند. این استوپه‌ها که در زمان‌های گذشته برای نگهداری خاکستر مقدس یا آثار دینی ساخته می‌شدند، اکنون به‌عنوان آثار مهم بودایی شناخته می‌شوند. این استوپه‌ها در دوره‌های مختلف تاریخی محل عبادت و زیارت بوده‌اند و کشفیات اخیر در این منطقه، اطلاعات جدیدی در مورد تاریخ دینی و فرهنگی پیش از اسلام افغانستان به‌دست داده‌اند. این آثار می‌توانند به‌عنوان یکی از جاذبه‌های فرهنگی برای علاقه‌مندان به تاریخ بودایی و آثار پیش از اسلام در افغانستان معرفی شوند. همچنین، بازدید از این استوپه‌ها در قالب تورهای راهنمایی شده می‌تواند برای گردشگران جذاب باشد.

قلعه غزنی یکی دیگر از آثار تاریخی برجسته این ولایت است. این قلعه در قلب شهر غزنی قرار دارد و در زمان‌های مختلف به‌عنوان محل استقرار حکام و پادشاهان منطقه استفاده می‌شده است. بخش‌هایی از این قلعه هنوز هم به‌عنوان یک مکان گردشگری مورد بازدید قرار می‌گیرد. قلعه غزنی، با تاریخ طولانی خود، می‌تواند یکی از بهترین نمونه‌ها برای درک چگونگی ساخت و استحکام بناهای دفاعی در دوران مختلف باشد. علاوه بر بازدید از قلعه، این مکان می‌تواند در قالب برنامه‌های فرهنگی و آموزشی در خصوص تاریخ و معماری دوره‌های مختلف غزنی ارائه شود.

در منطقه جغتو غزنی، تپه‌های باستانی زیادی کشف شده‌اند که شامل بقایای سکونت‌گاه‌های انسانی از دوران پیش از تاریخ و دوران اسلامی می‌شوند. در این تپه‌ها، ابزارهای سنگی، سفال‌ها و آثار دیگری پیدا شده که نشان‌دهندهٔ تمدن‌های قدیمی این منطقه است. حفاری‌های باستان‌شناسی در این تپه‌ها به‌طور مرتب در حال انجام است و اطلاعات جدیدی در مورد جوامع باستانی غزنی به‌دست آمده است. این تپه‌ها می‌توانند به‌عنوان یکی از جاذبه‌های باستان‌شناسی معرفی شوند که علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ پیش از اسلام می‌توانند از آن دیدن کنند.

در ولسوالی گیرو، مقبره‌هایی از دوره‌های مختلف تاریخی وجود دارند که برخی از آن‌ها به شخصیت‌های برجسته تاریخ غزنی تعلق دارند. این مقبره‌ها به‌عنوان مکان‌های مذهبی و فرهنگی مورد توجه قرار دارند و می‌توانند به‌عنوان جاذبه‌هایی با ابعاد معنوی معرفی شوند.